ถ้าใครได้ติดตามละครดังเรื่องเลือดข้นคนจางอยู่ จะรู้ว่ามีหนึ่งตัวละครที่น่าสนใจ นั่นก็คือ แม่ของฉี หรือ นิภา ที่กำลังป่วยเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาว และต้องรักษาตัวอยู่โรงพยาบาล ซึ่งเป็นเรื่องราวที่สะท้อนภาพในสังคม เพราะ "มะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือลูคีเมีย เป็นโรค 1 ใน 10 ที่พบบ่อยในประเทศไทย" วันนี้ พี่หมี จึงจะพาเพื่อนๆ ไปทำความรู้จักกับ โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวหรือลูคีเมีย กันครับว่า ผู้ที่ป่วยโรคนี้เขามีอาการอย่างไร และ อะไรเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคนี้?

 

 

    โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือลูคีเมีย เกิดจากการเจริญเติบโตมากผิดปกติของเซลล์เม็ดเลือดขาว และเข้าไปรบกวนการสร้างเม็ดเลือดปกติชนิดอื่นๆ ทำให้เม็ดเลือดแดงและเกล็ดเลือดลดลง ส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการโลหิตจาง ตัวซีด หน้ามืด มีเลือดออกผิดปกติ มีจ้ำเลือดตามร่างกาย ติดเชื้อง่าย และอาจพบก้อนในท้องเนื่องจาก ตับ ม้ามโต 

 

ภาพจากละครเรื่อง เลือดข้นคนจาง

 

 

    มะเร็งเม็ดเลือดขาว สามารถแบ่งออกตามระยะเวลาเกิด ดังนี้

 

1. มะเร็งเม็ดเลือดขาว ชนิดเฉียบพลัน (acute leukemia) คือ การแบ่งตัวอย่างรวดเร็วของเซลล์เม็ดเลือดขาว ทำให้ผู้ป่วยมีอาการของโรคเกิดขึ้นอย่างฉับพลัน และต้องได้รับการรักษาทันที

 

2. มะเร็งเม็ดเลือดขาว ชนิดเรื้อรัง (chronic leukemia) คือ เซลล์เม็ดเลือดขาวถูกผลิตออกมามากเกินไป เนื่องจากความผิดปกติเกิดขึ้นอย่างช้าๆ ผู้ป่วยอาจไม่มีอาการผิดปกติใดๆ เลยเป็นเวลานับปี แต่สามารถตรวจพบได้จากการตรวจเลือด

 

    โดยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวทั้งชนิดเฉียบพลัน และเรื้อรัง ยังสามารถแบ่งออกเป็น 4 แบบ ดังนี้

 

- ชนิดเฉียบพลันแบบไมอีลอยด์ พบในผู้ใหญ่มากกว่าเด็ก

- ชนิดเฉียบพลันแบบลิมฟอยด์ พบได้ในเด็กอายุน้อยกว่า 10 ขวบ และผู้ใหญ่อายุ 65 ปีขึ้นไป

- ชนิดเรื้อรังแบบไมอีลอยด์ พบบ่อยในผู้ใหญ่ 

- ชนิดเรื้อรังแบบลิมฟอยด์ พบในผู้ใหญ่ที่มีอายุมากกว่า 55 ปี

 

 

- อายุที่มากขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป มีโอกาสที่มะเร็งเม็ดเลือดขาวจะเจริญเติบโตผิดปกติ

- โรคทางพันธุกรรม เช่น ผู้ป่วยที่มีความผิดปกติทางโครโมโซมแต่กำเนิด อย่าง โรคดาวน์ซินโดรม จะเสี่ยงเกิดโรคสูงกว่าคนปกติ

- ได้รับสารรังสีขนาดสูง เช่น รังสีนิวเคลียร์ ระเบิดปรมาณู เสี่ยงเกิดมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน

- ได้รับสารเคมีในชีวิตประจำวัน เช่น ยาฆ่าแมลงบางชนิด ยาย้อมผม สเปรย์ฉีดผม รวมถึงสารจำพวกเบนซิน

- เคยเข้ารับเคมีบำบัด เกิดจากการรักษาโรคมะเร็งชนิดอื่นๆ ด้วยตัวยาเคมี เนื่องจากยาเคมีบำบัดบางกลุ่มอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้

- ผู้ที่ป่วยโรคไขกระดูกเสื่อม เป็นความผิดปกติของเซลล์เม็ดเลือด และต้องรักษาด้วยการรับยาเคมีบำบัด จึงเสี่ยงต่อการป่วยเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้เช่นกัน

 

 

   

    เนื่องจาก เซลล์เม็ดเลือดที่ผิดปกติ เข้าไปรบกวนการสร้างเม็ดเลือดชนิดต่างๆ จึงทำให้เกิดอาการ ดังนี้

 

- มีภาวะโลหิตจาง เหนื่อยง่าย ใจสั่น ตัวซีด เกิดจากการที่เม็ดเลือดแดงลดลง

- มีภาวะเลือดออกง่ายกว่าปกติ จากการที่เกล็ดเลือดต่ำ เช่น เลือดกำเดาไหล ประจำเดือนมามากผิดปกติ และพบเลือดออกเป็นจ้ำเลือด บริเวณแขนขา ตามไรฟัน บางรายอาการหนักถึงขั้นเลือดออกในสมอง อาการนี้จะอันตราย ทำให้เสียชีวิตได้

- เบื่ออาหาร น้ำหนักลด

- ปวดกระดูก ปวดตามข้อ

- ปวดศีรษะ อาเจียน คอแข็ง อัมพาตของเส้นประสาท เป็นอาการทางสมองที่รุนแรงจนทำให้เสียชีวิตได้

- ต่อมน้ำเหลืองโต อาจพบก้อนในท้องเนื่องจาก ตับ ม้ามโต

- ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายผิดปกติ ทำให้เป็นโรคติดเชื้อได้ง่าย

 

 

    การเลือกวิธีการรักษา จะขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็งเม็ดเลือดขาว เพราะแต่ละชนิดมีการดำเนินโรคและปฎิกิริยาที่แตกต่างกัน ดังนี้

 

1. หากรักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดฉับพลัน จะใช้วิธีรักษาแบบ เคมีบำบัด (Chemotherapy) ซึ่งตัวยามีทั้งแบบกินและแบบฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ฉีดเข้าน้ำไขสันหลัง โดยตัวยาจะไปทำลายเซลล์มะเร็งอย่างรวดเร็ว แต่ตัวเคมีบำบัดจะมีผลข้างเคียงต่อเซลล์อื่นๆ ของร่างกาย แพทย์จึงต้องพิจารณาตามชนิดและความรุนแรงของโรค รวมถึงความแข็งแรงของผู้ป่วย ก่อนรักษา และให้ยาเพื่อลดผลข้างเคียงร่วมด้วย

 

 

2. หากรักษาผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเรื้อรังแบบไมอีลอยด์ จะรักษาแบบ จำเพาะเจาะจงต่อเซลล์มะเร็ง (Targeted therapy) โดยตัวยาจะเข้าไปยับยั้งการเกิดเซลล์ ไม่ใช่การทำลายเหมือนวิธี เคมีบำบัด เช่น ยาที่ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ไทโรซีนไคเนส

 

 

3. อีกหนึ่งวิธีการรักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว ชนิดเรื้อรังแบบไมอีลอยด์ คือ การรับประทานยา กลีเวค เป็นยาที่มีฤทธิ์ยังยั้งฟิลาเดลเฟียโครโมโซมโดยตรง จึงทำให้โรคหายขาดได้ แต่ตัวยาจะมีราคาแพงมาก ต้องรับประทานวันละ 4-6 เม็ด คิดเป็นค่าใช้จ่ายต่อวัน ถึง 4,000-6,000 บาท และแน่นอนว่าต้องใช้ระยะเวลาในการรักษาที่ยาวนาน

 

    นอกจากนี้ ผู้ป่วยยังสามารถ ปลูกถ่ายไขกระดูก จากพี่น้องพ่อแม่เดียวกัน หรือจากผู้บริจาค ที่มีการตรวจ เอช แอล เอ ที่เข้ากันกับผู้ป่วย ก็จะช่วยรักษาจนโรคอยู่ในระยะสงบได้

 

    เห็นความน่ากลัวของโรคมะเร็งร้ายนี้กันแล้ว เราจึงควรลดความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งได้ด้วยการเลือกทานอาหารมีประโยชน์ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และหลีกเลี่ยงการสัมผัสสารรังสีและสารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็งเม็ดเลือดขาว แต่จะดีกว่าไหม ถ้าทำประกันสุขภาพไว้ หากเจ็บป่วยขึ้นมา คุณจะได้รับการรักษาอย่างเต็มที่ ไม่ต้องกังวลเรื่องค่าใช้จ่าย เพราะมีประกันจ่ายค่ารักษาพยาบาลแทนคุณ